Analityka środowiskowa

Udział w wykładach 30 godz

Udział w ćwiczeniach laboratoryjnych 30 godz

Przygotowanie bieżących zajęć i kolokwiów 15 godz

Przygotowanie do zaliczenia 10 godz

Konsultacje 15 godz

Sumarycznie 100 godz

Punkty ECTS za przedmiot 4 ECTS

Wykład tradycyjny z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Ćwiczenia: słowna metoda problemowa, sprawdzanie zakresu opanowanej wiedzy na zajęciach w laboratorium: umiejętności wykonania oznaczania wybranych wskaźników jakości wód na podstawie przeprowadzonych analiz.

Fakultatywny

Efekty W_01 - W_03 sprawdzone będą na kolokwium na koniec semestru. Weryfikacja efektów w zakresie umiejętności U_01 – U_03 i kompetencji K_01 i K_02 będzie dokonywana podczas wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych.

Znajomość założeń chemii: analitycznej, nieorganicznej, organicznej, fizycznej i metod spektroskopowych.

Celem modułu jest przybliżenie zagadnień związanych z zanieczyszczeniami środowiska oraz zastosowania poznanych metod analitycznych do badań środowiskowych.

Przekazywane treści modułu będą dotyczyły m.in.: klasyfikacji zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby, sposobów oczyszczania, analizy poszczególnych form specjacyjnych, wykorzystania biowskaźników, zielonej chemii analitycznej i zrównoważonego rozwoju.

Treści modułu kształcenia:

1-2. Kształtowanie środowiska. Zagrożenia atmosfery, źródła i rodzaje zanieczyszczeń.

3-4. Zanieczyszczenia wód i czynniki wpływające na jakość wody

5-6. Eutrofizacja wód i jej skutki. Zagrożenia toksykologiczne. Drobnoustroje.

7-8. Klasyfikacja wód powierzchniowych i ocena stopnia zanieczyszczeń. Ścieki. Oczyszczanie ścieków. Usuwanie biogenów. Biogaz. Osady ściekowe.

9-10. Zanieczyszczenia i zagrożenia gleb. Procesy degradacyjne gleb. Odpady komunalne. Odpady przemysłowe. Gospodarowanie odpadami.

11. Typy informacji uzyskiwanych w trakcie badań środowiskowych.

12. Rola analityki i monitoringu w badaniach środowiskowych.

13. Techniki analityczne wykorzystywane w badaniach środowiska.

14. Analityka specjacyjna.

15. Analiza chemiczna a analityka chemiczna. Jakość wyników pomiarów analitycznych. Wyzwania w zakresie analityki środowiskowej.

16. Selektywność i specyficzność procedury analitycznej.

17. Klasyfikacja zanieczyszczeń środowiska ze względu na ich status prawny.

18. Ustawy związane z ochroną środowiska.

19. Potencjalne źródła zanieczyszczenia pobranej próbki środowiskowej. Etapy przygotowania próbek.

20. Podstawowe kierunki działań na rzecz ochrony środowiska.

21. Metody wykorzystywane w badaniach środowiska.

22. Wykorzystanie analityki i monitoringu środowiskowego.

23. Bank próbek środowiskowych. Cele i zadania banku.

24. System Państwowego Monitoringu Środowiska.

25-26. Substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska. Metali ciężkie – formy występowania, radionuklidy, azotany, WWA, niebezpieczne związki organiczne i nieorganiczne, nawozy.

27-28. Bioanalityka i biomonitoring. Biowskaźnik, biomonitor, biomarker. Wykorzystanie różnych typów roślinności skala porostowa. Biotesty. Główne kierunki rozwojowe w zakresie bioanalityki.

29-30. Zielona chemia analityczna. Ciecze jonowe. Technika bezrozpuszczalnikowa. Zrównoważony rozwój.

Literatura podstawowa:

1. Szczepaniak W., 2011, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, wyd. PWN.

2. Red. R. Gadzała-Kopciuch, B. Buszewski, Fizykochemiczne metody analizy w chemii środowiska, część I. Ćwiczenia laboratoryjne z ochrony wód i gleb. Praca zbiorowa. UMK, Toruń, 2016.

Literatura dodatkowa:

1. P. Stepnowski, E. Synak, B. Szafranek, Z. Kaczyński, Monitoring i analityka w środowisku, Uniwersytet Gdański 2010 (dostęp online).

2. Obowiązujące akty prawne w zakresie oceny jakości wód, powietrza, gleby i żywności

WIEDZA

Zna typy wiązań i oddziaływań chemicznych w środowisku oraz procesach glebowych i wodnych, strukturalno – funkcjonalnych parametrach gleby. Zna procesy tworzenia i degradacji gleby, podstawowe informacje o wodach powierzchniowych i podziemnych, mineralnych i do picia, zanieczyszczeniach i wskaźnikach jakości wód oraz ich ochrony

Ma podstawową wiedzę o geochemicznym gromadzeniu energii słonecznej, głównych cyklach geochemicznych oraz głównych pierwiastkach w skorupie ziemskiej, efekcie cieplarnianym, odpadach komunalnych i przemysłowych, oraz antropogenicznych wpływach na środowisko, metali ciężkich, radionuklidów, WWA, azotanów, nawozów, niebezpiecznych związków organicznych i nieorganicznych, biogenów.

Zna zasady budowy oraz działanie podstawowych przyrządów mających zastosowanie w badaniach zanieczyszczenia środowiska

UMIEJĘTNOŚCI

Potrafi przeprowadzić analizę i oznaczanie wybranych wskaźników jakości gleby, wód i osadów dennych.

Potrafi prawidłowo przedstawić mechanizmy procesów środowiskowych.

Umie posługiwać się terminologią i nomenklaturą chemiczną.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Jest gotów do samooceny własnych kompetencji w zakresie analityki środowiska.

Jest gotów do uznania osiągnięć analityki środowiskowej w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych.

Warunek uzyskania zaliczenia przedmiotu: zaliczenie pracowni laboratoryjnej (wykonanie wszystkich przewidzianych harmonogramem ćwiczeń oraz uzyskanie co najmniej 51% punktów możliwych do zdobycia z kolokwium na koniec semestru. Możliwa poprawa kolokwium w sesji egzaminacyjnej.

Przedział % 0-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100

Ocena 2,0 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0